Markanın Tanımı ve Özellikleri – Marka Avukatı
Markanın Tanımı ve Özellikleri – Marka Avukatı
Markanın Tanımı ve Özellikleri
Marka, ticari ürünleri veya hizmetleri tanımlama, benzerlerinden farklılaştırma yeteneğine sahip olan özgün isim veya simgelerdir.
Markaların esas aldığı üç ana fonksiyon şunlardır:
Menşei gösterme
Kalite garantisi
Tanıtım ve reklam
Markanın hukuki korunması, sivil ve cezai yargı mekanizmaları ile sağlanır. Markanın tescil edilmesi sonrası bu hakkın, üçüncü kişilerce ihlal edilmesi halinde dava açılabilir. Tescilli bir markanın kullanılması da hukuki bir zorunluluktur.
Markanın Tescil Süreci
Marka tescil başvuruları, Türkiye’de Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulur. Kurum, tescil edilmek istenen işaretin marka kriterlerini karşılayıp karşılamadığını, mevcut markalarla benzerlik arz edip etmediğini özel prosedürlerle değerlendirerek bir sonuca varır.
Marka Hakkının İhlali Durumu
Marka hakkını koruyan mevzuatın 29. maddesine göre, marka hakkını ihlal eden durumlar şunlardır:
Tescilli markanın izinsiz kullanılması
Tescilli markanın taklidinin yapılması
Markaya veya onunla karıştırılabilir derecede benzer bir işaretin kullanılması
Lisans haklarının izinsiz olarak genişletilmesi veya devredilmesi
Marka hakkının ihlâli durumunda başvurulabilecek hukuki yollar sivil ve cezai olmak üzere iki ana kategoride toplanır.
Markanın Hükümsüzlüğünün İlanı
Markanın hükümsüzlüğü için Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nde patent hükümsüzlüğü davası açılmalıdır. Markanın hükümsüzlüğü süreci, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yürütülen değerlendirmelerle başlar. Ancak markanın hükümsüz olduğuna dair nihai bir karar için Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’ne başvurulmalıdır. Mahkeme kararı olmaksızın markanın hükümsüzlüğüne dair bir hüküm tesis etmek mümkün değildir.
MARKA TESCİLİNİN GEÇERSİZLİĞİ
Kanun Hükmünde Kararnamenin (KHK) beşinci bölümünde “Marka Tescilinin Geçersizliği ve Marka Hakkının Sonlandırılması” başlığı altında düzenlenmiştir. KHK’nın 42. maddesi, belirli ve net bir şekilde markanın tescilinin geçersiz kılınmasını gerektiren durumları tanımlar. Bu maddenin hükümlerine göre, belirtilen durumlardan herhangi birinin mevcudiyetinde, mahkemenin kararı ile markanın tescili sicilden silinir.
KHK’nın 42. maddesi, tescilin geçersizliğini sıralarken, geçerlilik iddiası olan bir markanın, mevzuata uygun şekilde tescil edilmiş olmasını şart koşar. Zira tescil edilmemiş bir marka, 3. KHK’nın öngördüğü korumalar kapsamında değilken, bu KHK’da belirtilen “marka tescilinin geçersizliği” hükümlerine tabi tutulamaz.
Markanın Tescil İşlemleri
Marka hukukunda, marka haklarının tanınması sadece tescil aracılığıyla mümkündür. Bir markanın ya da işaretin, ürün veya hizmetle ilgili olarak sahiplenilebilmesi için Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvurularak tescil işlemlerinin başlatılması zorunludur. Marka korumasını hangi ülkede elde etmek isteniyorsa, o ülkenin mevzuatına uygun bir şekilde tescil işlemini gerçekleştirmek gerekir. Tescil edilmiş bir marka, on yıl süreyle hukuki koruma altında bulunur.
Markanın Tescilinin Geçersizliği Hakkında Dava
Markanın tescilinin geçersizliği, yargısal süreçle belirlenen bir konsepttir. Başka bir deyişle, bir markanın tescilinin geçersizliğine ilişkin karar, sadece mahkemece verilebilir; bu, idari bir işlemle gerçekleştirilemez. Bu tür davalarda, genel hukuki usullere ek olarak, özgül kurallar da uygulanır.
MARKA TESCİLİNİN İPTALİ DAVASI: USUL VE ŞARTLAR
Marka tescilinin iptali davası, kanuni ret sebeplerinin var olmasına karşın tescil edilen bir markanın tescilinin iptali için yargıya başvurulan dava türüdür. Tescilin iptali talebinde bulunabilecek kişiler; tescilin iptal edilmesinden doğrudan hukuki yararı olan kişiler, Cumhuriyet savcısı ve ilgili kamu kuruluşlarıdır. İptal davası, sicil kayıtlarında marka sahibi olarak belirtilen kişi ya da bu kişinin hukuki haleflerine karşı başlatılmalıdır. Kamu kuruluşları, tescilin iptali davalarında davalı sıfatıyla yer alamazlar.
Marka Tescilinin İptali İçin Gerekli Şartlar
Markanın resmi olarak tescil edilmiş olması,
Sınai Mülkiyet Kanunu’nda belirtilen iptal sebeplerinden bir veya birkaçının varlığı,
İlgili mahkemeye markanın tescilinin iptali talebiyle dava açılması ve yargıcın bu yönde bir hüküm vermesi.
Yukarıda sıralanan bu şartların hepsinin birlikte var olması gereklidir. Eğer bu şartlardan herhangi biri eksikse, markanın tescilinin iptal edilmesi hukuki olarak mümkün değildir.
Marka Tescilinin Hangi Durumlarda İptal Edileceği
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 25. maddesinde, marka tescilinin iptal edilmesi için gereken şartlar açıkça tanımlanmıştır. Bu hükümlere göre, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5 ve 6. maddelerinde belirtilen ret sebeplerinin bulunması durumunda marka tescilinin iptaline karar verilebilir. Ayrıca, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. maddesindeki mutlak ret sebepleri resen, 6. maddesindeki nisbi ret sebepleri ise talep üzerine dikkate alınır. Tescil edilmiş markalar için, bu sebeplerin varlığı halinde tescilin iptaline karar verilmesi söz konusu olabilir.
Markanın Tanımı ve Özellikleri – Marka Avukatı
