Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davaları İstanbul
İstanbul’da yaşayan bireyler, nüfus kayıtlarında yer alan yanlış ya da eksik bilgileri düzeltmek için Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası açabilir. Bu davalar kamu düzenini ilgilendirdiğinden mahkemeler re’sen delil toplayabilir ve yalnızca taraf beyanlarına bağlı kalmadan karar verebilir.
Hangi Bilgiler Düzeltilebilir?
Bu davalarla şu bilgiler düzeltilebilir:
Ad – Soyad
Doğum tarihi
Doğum yeri
Cinsiyet
Ana-baba adı
Medeni hal
T.C. kimlik numarası ile eşleşmeyen kayıtlar
Tapu ile uyuşmayan kişisel bilgiler
İstanbul’da Hangi Mahkemeye Başvurulur?
İstanbul’da nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise, davacının ikamet ettiği ilçedeki adliye bünyesindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Örneğin:
Anadolu yakasında oturanlar için: İstanbul Anadolu Adliyesi (Kartal)
Avrupa yakasında oturanlar için: İstanbul Çağlayan Adliyesi
Diğer ilçeler: Bakırköy, Gaziosmanpaşa, Büyükçekmece Adliyeleri
İkamet adresinize göre yetkili mahkeme belirlenir.
Dava Kimlere Karşı Açılır?
Dava, kayıtla hukuken bağlantılı olan ilgililere ve ilgili İlçe Nüfus Müdürlüğü’ne karşı açılır. Örneğin, bir çocuğun annesinin yanlış yazıldığını iddia eden bir anne, dava dilekçesinde hem ilgili kişileri hem de İstanbul’daki bağlı bulunduğu Nüfus Müdürlüğü’nü davalı olarak göstermek zorundadır.
İspat ve Deliller
İstanbul’daki Asliye Hukuk Mahkemeleri, aşağıdaki delilleri dikkate alır:
DNA testleri (özellikle anne/baba adı düzeltmelerinde)
Tanık beyanları
Resmî belgeler (nüfus kayıt örneği, hastane doğum kayıtları, tapu belgeleri vb.)
Yargıtay içtihatları ve önceki kararlar
Uygulamada En Sık Görülen Davalar
İstanbul’da en çok açılan kayıt düzeltme davaları:
İsim/soyad değiştirme: Sosyal çevreye uyumsuzluk, dalga konusu olma gibi nedenlerle.
Yaş düzeltme: Özellikle geçmişte kırsalda doğan bireylerde kayıtla gerçek yaşın uyumsuz olması.
Anneliğin veya babalığın tespiti: Doğum karışıklığı, yanlış nüfus kaydı gibi nedenlerle.
Cinsiyet değişikliği sonrası kaydın güncellenmesi
Yurt dışında doğanların doğum yeri kaydının düzeltilmesi
Tapu ve nüfus kayıtlarının uyumsuzluğu nedeniyle açılan davalar
Yargıtay Kararlarıyla Desteklenen Örnekler
İstanbul mahkemeleri, aşağıdaki Yargıtay kararlarını uygulamada sıkça dikkate alır:
📌 İsim Değiştirme – Yargıtay 8. HD, 2020/735 K.
📌 Soyisim Değiştirme – Yargıtay 18. HD, 2018/4952 K.
📌 Yaş Düzenleme – Yargıtay 2. HD, 2018/3012 K.
📌 Cinsiyet Düzenleme – Yargıtay 3. HD, 2016/9432 K.
📌 Anneliğin Tespiti – Yargıtay 2. HD, 2020/7810 K.
📌 Babalık Tespiti – Yargıtay 2. HD, 2021/8239 K.
📌 Soybağının Reddi – Yargıtay 2. HD, 2019/6521 K.
📌 Tapuda Ad Düzeltme – Yargıtay 1. HD, 2020/6931 K.
Öne Çıkan Dava Türleri ve Açıklamaları
İsim Değiştirme Davası
Kişi, isminin kendisinde sosyal baskıya yol açtığını veya alay konusu olduğunu düşünüyorsa, isim değişikliği talebinde bulunabilir. Ciddi ve makul bir gerekçe sunulması gerekir. Yazım hataları için ise nüfus müdürlüğüne başvuru yeterli olabilir.
📌 Yargıtay 8. HD, 2019/4589 E., 2020/735 K.
“İsmin sosyal çevrede psikolojik baskıya yol açtığı” gerekçesiyle değişiklik talebi kabul edilmiştir.
Soyisim Değiştirme Davası
Soyadın alay konusu olması ya da aile bireylerinden farklı olması gibi sebepler soyisim değişikliği için yeterlidir.
📌 Yargıtay 18. HD, 2018/2145 E., 2018/4952 K.
“Toplumda yanlış algı yaratan soyadının değiştirilmesi onaylanmıştır.”
Yaş Düzenleme Davası
Doğum tarihinin yanlış kaydedilmesi halinde, geçmişe dönük güçlü delillerle (okul kayıtları, aşı kartı vb.) mahkemeye başvurulabilir.
📌 Yargıtay 2. HD, 2017/1432 E., 2018/3012 K.
“Köyde doğan kişinin gerçek yaşı, sağlık belgeleriyle ispatlanmış, yaş düzeltilmiştir.”
Cinsiyet Değişikliği Davası
Tıbbi raporlarla desteklenen cinsiyet geçiş süreci sonrası mahkemeden nüfus kaydının düzeltilmesi istenir.
📌 Yargıtay 3. HD, 2016/5320 E., 2016/9432 K.
“Tıbbi ve psikolojik değerlendirme sonrası cinsiyet değişikliği kararı verilmiştir.”
Doğum Yeri Düzeltme Davası
Doğum yerinin yanlış kaydedildiği durumlarda, resmi belgelerle doğumun başka bir yerde gerçekleştiği ispat edilirse düzeltme yapılabilir.
📌 Yargıtay 8. HD, 2015/6578 E., 2016/2083 K.
“Yurtdışı doğumu belgelenmiş, doğum yeri kaydı düzeltilmiştir.”
Analık (Anneliğin Tespiti) Davası
Doğuran annenin nüfusa yanlış geçirildiği durumlarda açılır. DNA testi, tanık ve tıbbi belgeler en önemli delillerdir.
📌 Yargıtay 2. HD, 2020/3987 E., 2020/7810 K.
“Hastane dışı doğumda yanlış kaydedilen annelik, tanıklarla düzeltilmiştir.”
Babalık Davası
Evlilik dışı çocuk için soybağının kurulması amacıyla açılır. DNA testi esastır.
📌 Yargıtay 2. HD, 2021/4415 E., 2021/8239 K.
“Babalık DNA ile ispatlandı; çocuk lehine soybağı kuruldu.”
Soybağının Reddi Davası
Çocuğun kocadan olmadığı iddiasıyla koca, çocuk veya anne tarafından açılabilir. 1 yıl içinde açılması gerekir.
📌 Yargıtay 2. HD, 2019/3856 E., 2019/6521 K.
“DNA ile babalık ilişkisi reddedilmiş, soybağı kaldırılmıştır.”
Gaiplik Davası
Kayıp kişilerin hukuki olarak yok sayılması için açılır. İlan ve bekleme süreci gerekir.
📌 Yargıtay 14. HD, 2018/5136 E., 2019/1421 K.
“10 yıldır kayıp kişi hakkında gaiplik kararı verilmiş, miras paylaşımına imkân tanınmıştır.”
Ölüm Karinesi Davası
Afet, kaza gibi ölüme kesin gözüyle bakılan olaylarda cesede ulaşılmasa da ölüm karinesiyle nüfus kaydı güncellenebilir.
📌 Yargıtay 14. HD, 2017/3344 E., 2018/1176 K.
“Sel felaketinde kaybolan kişi için ölüm karinesi kararı verilmiştir.”
Tapuda Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası
Tapu ve nüfus kayıtlarında isim, soyisim veya cinsiyet gibi bilgiler uyuşmadığında açılır.
📌 Yargıtay 1. HD, 2020/2512 E., 2020/6931 K.
“Nüfusla uyumsuz isim nedeniyle tapu kaydı düzeltilmiştir.”
Sonuç
İstanbul’da nüfus kaydınızda herhangi bir yanlışlık veya çelişki olduğunu fark ettiğinizde, hak kaybı yaşamamak için zaman kaybetmeden Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurmalısınız. Süre sınırlaması olmayan bu davalarda, başvurunun sağlam delillerle desteklenmesi büyük önem taşır.
🔹 Tavsiye: İstanbul’daki yoğun yargı trafiği ve dava sürecinin teknik yönleri nedeniyle, kayıt düzeltme davası açmadan önce uzman bir avukattan destek almanız, sürecin sağlıklı ve hızlı yürütülmesini sağlayacaktır.
