Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlat Edinme Şartları
Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlat Edinme Şartları
– Madde 315
Evlat edinme işlemi, mahkeme kararıyla kesinleşir.
Evlat Edinmeye Karar Verme Yetkisi:
Evlat edinenin oturma yeri mahkemesi bu kararı alır.
Eğer eşler birlikte evlat ediniyorsa, eşlerden birinin oturma yeri mahkemesi yetkilidir.
Evlat Edinenlerde Aranılan Şartlar
Bekar bir bireyin evlat edinmesi için 30 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
Evlat edinen ile evlat edinilecek kişi arasında en az 18 yaş farkı olmalıdır.
Evlat edinenin ayırt etme yeteneğine sahip olması şarttır.
Kısıtlı ya da ayırt etme yeteneğine sahip bireyler için vesayet ve denetim makamının onayı gereklidir.
Evli bireyler sadece eşleriyle birlikte evlat edinebilirler.
Ancak, bazı özel durumlar dışında:
Diğer eşin sürekli ayırt etme yetisinden yoksun olması,
Eşinin nerede olduğunun bilinmemesi ya da
Mahkeme kararıyla eşinden 2 yıldan fazla ayrı yaşamakta olması. Bu durumlarda, birey tek başına evlat edinebilir, fakat 30 yaşını doldurmuş olmalıdır.
Eşlerden biri, en az 2 yıllık evlilik süresi veya 30 yaş şartıyla diğer eşin çocuğunu evlat edinebilir.
Evlat Edinilecek Bireylerde Aranılan Şartlar
Altsoyunun onayı gereklidir.
Sürekli yardım gereksinimi duyan, bedensel veya zihinsel engelli bireyler; en az 5 yıldır evlat edinen tarafından bakım ve gözetim altında olmalıdır.
En az 5 yıldır evlat edinen tarafından bakım, gözetim ve eğitim görmüş bireyler.
Haklı sebeplerle, en az 5 yıldır evlat edinenle aynı aile ortamında yaşayan bireyler.
Eğer evlat edinmeyi isteyen birey evliyse, eşinin onayı alınmalıdır.
Evlat Edinme Sürecinde Evlat Edinilende Aranan Şartlar
Yaş Farkı: Evlat edinilen kişi, evlat edinen bireyden en az 18 yaş küçük olmalıdır.
Ayırt Etme Gücü: Eğer evlat edinilen kişi ayırt etme gücüne sahipse, onun rızası olmaksızın evlat edinilmesi mümkün değildir. Bu, bireyin temel kişilik haklarını koruma amacı taşımaktadır.
Ana ve Baba Rızası: Ayırt etme gücüne sahip olmayan bir birey için, ana ve babasının birlikte rızası gereklidir. Ancak, aşağıdaki durumlarda ana ve baba rızası olmaksızın evlatlık ilişkisi kurulabilir:
Ana ve babanın uzun süredir yerinin bilinmemesi,
Ana ve babanın kimliklerinin belirsiz olması,
Ana ve baba ayırt etme gücünden yoksun olduğunda,
Ana ve baba, küçüğe karşı olan özen yükümlülüğünü yerine getirmiyorlarsa.
Evlilik Durumu: Eğer evlat edinilen birey evliyse, eşinin rızası da alınmalıdır.
Evlatlık İlişkisi İçin Verilen Rıza ve Geri Alma Hakkı
Ana ve baba tarafından evlatlık için verilen rıza, bir kereye mahsus geri alınabilir. Rızanın resmi olarak kayıt altına alındığı tarihten itibaren 6 hafta içinde bu geri alma hakkı kullanılabilir. Bu süre sona erdikten sonra rıza geri alınamaz. Eğer ana ve baba bir kez rızayı geri aldıktan sonra tekrar rıza verirlerse, bu rıza kesin kabul edilir ve bir daha geri alınamaz.
Bu, evlat edinme süreci ve rıza geri alma hakkına dair bilgileri daha sade ve profesyonel bir dille sunar. Hukuki işlemler için bu bilgiyi kullanmadan önce bir hukuk uzmanına başvurmanızı öneririm.
Evlat Edinmenin Hukuki Sonuçları
Hak ve Yükümlülükler: Anne ve babanın hak ve yükümlülükleri, evlat edinene intikal eder.
Miras Hükümleri: Evlatlık ve onun altsoyu, evlat edinen için 1. derece kan hısımı kabul edilir ve mirasçı olabilir. Ancak evlat edinen ve onun hısımlığı, evlatlık için mirasçı sayılmaz.
Soyadı Durumu: Küçük evlatlıklar, evlat edinenin soyadını taşır. Ergin evlatlık ise kendi tercihiyle soyadını alabilir.
Nüfus Kaydı: Birlikte evlat edinilen, ayırt etme gücünden yoksun küçükler için nüfus kaydında, ana-baba olarak evlat edinen eşlerin isimleri belirtilir.
Nüfus Kütüğü Bilgileri: Evlatlığın haklarının korunması ve aile bağlarının devamlılığı amacıyla, evlatlığın asıl ailesi ile evlat edinenin aile kütüğü arasında gerekli bağlantılar oluşturulur. Evlat edinme kararı her iki nüfus kütüğüne de işlenir. Ancak bu bilgilerin, mahkeme kararı olmaksızın veya evlatlığın talebi olmadan üçüncü kişilere açıklanması yasaktır.
Evlat Edinme Davasının Açılacağı Yer
Evlat edinme sürecinin hukuki olarak tamamlanması için bir mahkeme kararına ihtiyaç vardır. Bu kapsamda;
Tek başına evlat edinmek isteyen bir birey için dava, kendi yerleşim yerindeki aile mahkemesinde açılır.
Eşler birlikte evlat edinmek isterlerse, eşlerin ikametgâhının bulunduğu yerde dava açılabilir.
Evlat Edinme Davası Süreci
Evlat edinme davasında, evlat edinenin ve evlat edinilenin tüm durumları derinlemesine değerlendirilmeli ve gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Davada, her iki tarafın dinlenmesi, uzman görüşlerine başvurulması esastır. Araştırmalarda, evlat edinenin ve evlat edinilenin kişisel, ekonomik ve sağlık durumu, eğitim yeteneği, aile ilişkileri gibi birçok faktör dikkate alınır. Eğer evlat edinenin başka altsoyu varsa, onların da evlat edinme sürecine dair görüşleri alınır. Yargıtay, bu tür değerlendirmelerin eksik yapılması durumunda kararı bozabileceğini belirtmiştir.
